Рәсәйҙән ситтә Башҡортостанды белеүселәр һирәк. Рәсәйҙә иһә Башҡортостан әүәл-әүәлдән башҡорт балы һәм ҡымыҙы, туристар яратҡан йылғалары, урмандары һәм тауҙары менән билдәле.
Башҡорттар — Башҡортостандың ерле халҡы, төрки телдәр ғаиләһенә ингән башҡорт телендә һөйләшәләр. 12 йыл элек был телдә Википедияның тәүге мәҡәләһе яҙылды. Бөгөн башҡорт бүлеге Рәсәй халыҡтары телдәрендәге өс тиҫтәләп бүлек араһында иң етеҙ үҫеүсе булып тора.
Күптән түгел был берләшмә Википедияның программа тәьминәте менән шөғөлләнгән МедиаВики ирекмәндәренән бер етди техник етешһеҙлекте бөтөрөүҙе һәм башҡорт алфавитына яраштырыу эшләүҙе һораны. «Алфавиттарҙы яраштырыу» инглизсә: collation) — һүҙҙәрҙе алфавит буйынса исемлеккә теҙеү ҡағиҙәләре йыйылмаһы. Был ҡағиҙәләр бик ябайҙан түгел, һәм һәр тел өсөн улар төрлө була.
Башҡорт теле алфавиты кириллицаға нигеҙләнгән, ләкин уға ҙ, ҡ, ә кеүек һәм башҡа үҙенсәлекле өндәрҙе һүрәтләгән хәрефтәр өҫтәлгән. Был өҫтәмә хәрефтәрҙең һәр береһенең башҡорт алфавитында үҙ урыны бар, әммә МедиаВики уларҙы белмәй ине. Мәҫәлән, Башҡортостан баш ҡалаһы «Өфө» тип яҙыла, һәм «Рәсәй субъекттары баш ҡалалары» категорияһында О менән П хәрефтәре араһында торорға тейеш, тик үрҙә әйтелгән етешһеҙлек арҡаһында Өфө исемлектең иң аҙағына төшөп китер булды.
MediaWiki программа тәьминәте алфавиттарҙы яраштырыу өсөн ICU пакетын файҙалана. Унда күп телдәр өсөн бындай ҡағиҙәләр булһа ла, башҡорт теле өсөн юҡ ине.
Мин был ҡағиҙәләрҙе ICU пакетына өҫтәүҙе һорап үтенес ебәрҙем, ләкин ICU’ҙа эш оҙаҡҡа һуҙылыуы мөмкин. Беҙ уның тамамланғанын көтөргә мәжбүр булыр инек, әммә канадалы арҡалашыбыҙ Брайан Вулфф бик шәп код яҙҙы, ул код етешһеҙлекте МедиаВикиҙың үҙендә үк төҙәтә. Шулай итеп, беҙ ICU’ҙа ҡағиҙәләрҙең яңырғанын сабыр ғына көтөп тороуҙан ҡотолдоҡ.
Төҙәтеү әҙер булғас, мин уны Башҡорт Википедияһына ҡуйҙым да һынап ҡараным. Ул эшләп киткәс, башҡорт википедиясылары оло ҡыуаныс кисерҙе, Башҡортостандың башҡорт телендәге төп гәзите ваҡиғаны сағылдырҙы. Мәҡәләлә Брайан да телгә алынғайны.
Башҡорт теле — яраштырыу ҡағиҙәләре туранан-тура МедиаВики кодында тормошҡа ашырылған тәүге тел. Ошондай уҡ төҙәтеүҙәрҙе башҡа телдәргә лә булдырыу тураһындағы үтенестәр килә башланы ла инде. Әгәр һеҙҙең телдәге Википедияла мәҡәләләр дөрөҫ тәртиптә күрһәтелмәһә, быны башҡорт телендәге кеүек итеп төҙәтеп була.
Башҡорт телендә беренсе булып бындай төҙәтеү ҡулланылыуы үҙ теленә битараф булмаған әүҙем авторҙар берләшмәһенең инфраструктураны үҙ теле өсөн дә, башҡалар өсөн дә яҡшыртырға һәләтле булыуын раҫлай.
Amir Aharoni, Wikimedian
Translation by Alfiya Akbutina